کتاب «اخلاق در زندگی کنونی و شرایط اخلاقی پیشرفت و اعتلای علوم انسانی» به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد. این اثر که جدیدترین کتاب به قلم دکتر رضا داوری اردکانی است، از مجموعه پروژه های «طرح جامع اعتلای علوم انسانی» است.
کتاب حاضر علاوه بر سخن پژوهشگاه و مقدمه رئیس پژوهشگاه با عنوان “کلامی در محضر استاد؛ مواجهه ناب متفکر با مسئله اخلاق”، دارای چهار بخش 1- بحران اخلاقی معاصر و وضع اخلاق در جهان، 2- نظر اجمالی به اخلاق در تایخ ایران، 3- اخلاق کنونی از کجا آمده است؟ و 4- نسبت تاریخی میان علم و اخلاق، است که هر کدام از بخشها شامل تعدادی فصل است.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دکتر حسینعلی قبادی، در مقدمه کتاب تصریح می کند که:
«این کتاب بیش از آنکه یک پژوهش متعارف دانشگاهی باشد، نظریه پردازی یک اندیشمند اصیل و بسیار مجرب است. البته استاد در این راه، خود را به شیوه های نگارش آکادمیک و قواعد دست و پاگیر مقاله نویسی و ارجاع دهی محدود نکرده و کوشیده است تا یافته هایش را به شیوایی تبیین کند. این اثر از آن رو اصیل به شمار می آید که از مواجهه ناب ذهن این متفکر معاصر با معنا و کارکرد اخلاق در جهان امروز و امکانات آن برای پیشرفت فرهنگ و علوم برخاسته است.»
فهرست مطالب کتاب اخلاق در زندگی کنونی و شرایط اخلاقی پیشرفت و اعتلای علوم انسانی به شرح زیر است:
بخش اول: بحران اخلاقی معاصر و وضع اخلاق در جهان
فصل اول- کلیات و طرح مسائل
فصل دوم- نسبت اخلاق با دین و سیاست
فصل سوم- اخلاق و هنر
فصل چهارم- تحول اخلاق در تاریخ اقوام و ملل
فصل پنجم- اخلاق در زمان جدید
فصل ششم- فرد و جمع
فصل هفتم- آزادی و اختیار و اخلاق
فصل هشتم- اخلاق و فلسفه
فصل نهم- ایدئولوژی و اخلاق
فصل دهم- آیا اخلاق جزئی از متافیزیک (مابعدالطبیعه) است؟
فصل یازدهم- اخلاق و جامعه
بخش دوم: نظر اجمالی به: اخلاق در تاریخ ایران
فصل اول- اخلاق ما ایرانیان در آئینه ادبیات
فصل دوم- اخلاق در جهانهای متفاوت
فصل سوم- اخلاق در دوران تجدد و تجددمآبی
فصل چهارم- وقتی اروپا خرد و خردمندی را به خود اختصاص میدهد
بخش سوم: اخلاق کنونی از کجا آمده است؟
فصل اول- آیا خلقیات ایرانیان امروز میراث نیاکانشان است؟
فصل دوم- نگاه سیاسی به اخلاق
فصل سوم- اخلاق در برخورد با تجدد
فصل چهارم- اخلاق و شرایط اجتماعی و اقتصادی
فصل پنجم- توجه به خلقیات و آغاز خودآگاهی
بخش چهارم: نسبت تاریخی میان علم و اخلاق
فصل اول- اخلاق و شرایط اخلاقی قوام و بسط علوم انسانی و اجتماعی
فصل دوم- علم در جهان توسعه‌نیافته
فصل سوم- شرایط تاریخی پدید آمدن علم
فصل چهارم- علم در دهه‌های اخیر
فصل پنجم- تأسیس علم بدون اخلاق نمیشود
فصل ششم- علم بدون اخلاق ثمر نمیدهد
