توسعه آموزش عالی پس از انقلاب اسلامی

میخائیل میاسنیکوویچ رئیس شورای جمهوری مجلس ملی بلاروس و هیأت همراه بعد از ظهر سه شنبه 19 بهمن 1395 با حضور در فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران با رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم ایران و بعضی دیگر از مقامات فرهنگستان دیدار و گفتگو کردند.

فلسفه شغل نیست، درد است

امروز خبرگزاری مهر گفتگوی بلند خود با رضا داوری اردکانی را روی خروجی خود قرار داد. رئیس فرهنگستان علوم دراین گفتگوی مطول درباره اکثر مسائل معطوف به تاریخ، سیاست، فلسفه و علوم انسانی سخن به میان آورده است. خبرنگار مهر با اتکا به این گفته داوری که گفته است: «من ایدئولوژی ستیز نیستم بلکه می گویم ایدئولوژی نباید جانشین فلسفه شود. زیرا ایدئولوژی دستور عمل سیاست است نه تفکر سیاسی و تاریخی، من هرگز از تقابل فلسفه با ایدئولوژی هم چیزی نگفته ام.»، تیتر «ایدئولوژی ستیز نیستم» را برای این مصاحبه مکتوب برگزیده است. استاد بازنشسته دانشگاه تهران در بخشی از این گفتگو با اذعان به این نکته که وجه جدایی فلسفه از زندگی این است که فلسفه ما دیگر تفکر نیست بلکه علم فلسفه است می گوید: «پرسش فلسفه به طور کلی و تمام فلسفه ها پرسش وجود است، ما در نسبتی که با وجود پیدا می کنیم موجودات را می شناسیم و شیوه زندگی خود را برمی گزینیم.» داوری اردکانی می افزاید: «فلسفه غریب و بی پناه است اما بی اثر و بیهوده نیست بلکه در نهان، نظام بخش زندگی عمومی و راه گشای طرح نظم کوچه و بازار است.» مشروح این گفتگو را می توانید از لینک زیر بخوانید.

غربت فیلسوف بودن

کاری جز خواندن و نوشتن در زندگی ندارم

من یک معلم روستایی هستم و بدون تواضع بگویم همیشه شغل معلمی را دوست داشته ام. من هیچ وقت از آن دسته معلم هایی نبودم که برای حضور در کلاس مطالبی را از قبل آماده کنم و ارائه بدهم. یادم می آید که یکبار سر یکی از کلاس هایم دکتر محمدرضا بهشتی، که از شاگردان من بودند گفت: کلاس شما، کلاس درس نیست کلاس نکته هاست و من این گفته را مدح تلقی کردم و بسیار خوشحال شدم. مایه افتخار من است که در کلاسم نکته بگویم.

داوری اندوهناک ولی امیدوار است

آقای کلباسی اشتری بیشترین سهم را در انتشار کتاب داشتند همچنین مقدمه ای که آقای عبدالکریمی برای کتاب نگاشتند بسیار بااهمیت است. این مقدمه نشان می دهد که فکر دکتر داوری در حال تبدیل شدن به یک سنت قوی فلسفی است.کسانی که دکتر داوری را می شناسند، می دانند که وی از چنددهه پیش اساتید فلسفه را به تفکر درباره وضع فلسفه و تفکر دعوت می کرد ولی اغلب استادان مشغول تدریس و به این هشدار بی توجه بودند.داوری از همان ابتدا می آموخت که درباره وضع تفکر و فلسفه باید اندیشید و جزو نادر متفکرانی است که فلسفه را برای توصیف اوضاع ایران معاصر در نظر گرفته است.

داوری به ما یاد داد فهم جهان دم دستی نیست

به اعتقاد اینجانب، پاسخ به این پرسش که «آیا شخصیتی چون رضا داوری را می­توان فیلسوف با متفکر برشمرد یا نه؟»، رقم ­زننده سرنوشت فردی و اجتماعی ماست؛ چرا که هر گونه پاسخی به این پرسش، مثبت یا منفی، مبتنی بر درکی است که ما از «سرشت فلسفه و تفکر(؟)» داریم و بی ­تردید، تلقی ما از چیستی و سرشت فلسفه و تفکر یکی از مؤلفه­ های بنیادین در تکوین حیات فکری و فرهنگی فردی، اجتماعی و تاریخی ماست. براستی، آیا می ­توان داوری را فیلسوف یا متفکر دانست؟ خود وی در مصاحبه ­ای می­گوید که در مرز میان فلسفه و ژورنالیسم قرار داشته است.

داوری یک فیلسوف حقیقی و بی وطن است

داوری اردکانی حدود یک دهه است که فیلسوف بی وطن است. درست است که هرفیلسوفی صاحب وطن است ولی زمانی که اندیشه ش بخواهد همه انسان ها را سهیم کند فیلسوف بی وطن می شود.فیلسوف حقیقی و بی وطن کسی است که تفکر جهان شمول دارد و همه انسان ها را به آن دعوت می کند.سوال من در «گاه خرد» این بود که تلقی ما از سنت یونانی و اسلامی چیست؟ به عقیده من، ما بازخوانی درستی از این مواجهه نداریم. داوری هم در نوشته هایش به این موضوع معترض است و قائل به چرخش معرفتی فیلسوفان مسلمان نسبت به فیلسوفان یونانی نیست. او درباره فارابی با ظرافت اندیشیده ولی قائل به گسست معرفتی بنیادین نیست. داوری جزو نخستین فیلسوفان کشورمان است که درباره امکان فلسفه تطبیقی اندیشیده است.گرچه ایشان علاقه مند رویکرد پدیدارشناسی درباره این فلسفه هستند ولی باید قائل به گذار هم باشند.

داوری فارابی را محبوس در گذشته نمی کند

شکی در این نیست که فارابی نقش بسیار مهمی در تاریخ اندیشه جهان بازی نموده است. ولی آن چیزی که در مورد آن در بین اصحاب علوم انسانی اتفاق نظری وجود ندارد «ماهیت» این نقش پراهمیت است. به زبان دیگر، ما چگونه باید با این گفتمان های متفاوت درباره فارابی مواجهه گردیم، زیرا هر کدام از این مواجهه ها به نوعی بر روی تصوری که از فارابی و اهمیت آن برای ما در موضع و مقام ایرانی «اکنون» و «اینجا» تاثیر ژرفی خواهد گذاشت. به نظر من فارابی را به صورت عمده می توان به سه گونه متفاوت خوانش نمود که صد البته به انحا گوناگون ارتباطی بین این سه خوانش وجود دارد ولی خوانشی که با رویکرد فلسفی استاد داوری مرتبط است و پرسش های من در کتاب گاه خرد معطوف به آن بوده است؛ رویکردی سوم می باشد. اجازه دهید هر سه رویکرد را به صورت موجز در اینجا معرفی کنم و کوتاه نتیجه ای نیز بگیریم.

داوری یک فیلسوف حقیقی و بی وطن است

«گاه خرد» مجالی است برای سخن گفتن و به سخن آمدن درباب خرد. عنوان این کتاب هم ناظر به مجالی است که بنده در محضر دکتر داوری داشتم.امروز در سطوح مختلف از خرد و خردورزی می شنویم چگونه شده که همه از عقل سخن می گویند؟ عقل چیست؟ بنده سه دهه قبل با قلم استاد انس پیدا کردم و تاآخرین اثر ایشان یعنی «خرد سیاسی در زمان توسعه‌نیافتگی» همواره این سوال را داشتم که گمشده و مطلوب ما درباره خرد چیست؟ اگر عقل مطلوب گمشده ماست این کدام عقل و خرد است که ما به دنبال آنیم.

رونمایی از کتاب گاه خرد

مراسم پاسداشت مقام علمی داوری‌اردکانی و رونمایی از کتاب «گاه خرد» با حضور استادان برجسته حوزه فلسفه برگزار می‌شود. اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی مراسم پاسداشت مقام علمی داوری اردکانی و رونمایی از کتاب «گاه خرد» را با مدیریت و اجرای علی مرادخانی و با حضور استادان برجسته حوزه فلسفه برگزار می‌کند.در این مراسم استادانی چون سیدمصطفی محقق‌داماد، سید جواد طباطبایی، بیژن عبدالکریمی، محمدرضا بهشتی، علی‌اصغر مصلح و حسین کلباسی اشتری حضور دارند. این مراسم سه‌شنبه 28 دی ماه ساعت 16 در مرکز همایش‌های کتابخانه ملی برگزار می‌شود.

اعطای نشان زرین به داوری اردکانی

صبح پنجشنبه نهم دی ماه 1395 مراسم تجلیل از تلاشگران برتر کیفیت در کشور با حضور اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در سالن همایش های برج میلاد تهران برگزار شد. در این جشنواره بهروز ریاحی دبیر کل جشنواره، عبدالله جاسبی رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره، رضا داوری اردکانی ریاست فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و در نهایت اکبر هاشمی رفسنجانی سخنرانی کردند. در پایان مراسم از تعدادی از تلاشگران این عرصه تجلیل به عمل آمد و همچنین توسط آیت الله هاشمی رفسنجانی به 8 تن از استادان برجسته عرصه های مختلف علم، فرهنگ و فناوری کشور نشان زرین و لوح تقدیر اعطا شد. در این بخش از رضا داوری اردکانی استاد فلسفه و رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران با اعطای نشان زرین و لوح تقدیر تجلیل به عمل آمد. فتح الله مجتبایی استاد الهیات و عرفان و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و حسین ملک افضلی استاد آموزش بهداشت و عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی نیز در زمره استادان برجسته ای بودند که در این بخش تجلیل شدند. مشروح سخنان رئیس فرهنگستان علوم در این جشنواره متعاقبا منتشر خواهد شد.