صفحه اصلی سخنرانی
سخنرانی در همایش علم دینی مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

ایرانیان فلسفه یونان را احیا کردند

زمان، زمان مسئله است و از این جهت جای خوشبختی است. مساله من همواره این بوده است که ابن‌سینا و فارابی چگونه فیلسوف شدند، یعنی چه پرسشی داشتند که دنبال فلسفه رفتند؟ آیا فکر کرده ایم که ما چه سروکاری با فلسفه داریم و چرا فلسفه را فلسفه اسلامی می‌خوانیم. ما فلسفه یونانی را احیا کردیم و فلسفه یونان در عالم اسلام و ایران مورد توجه قرار گرفت و جاهایی مانند هند، اندونزی، مالزی نفوذ کرد که از طرف ایران به آن مناطق نفوذ کرد.

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
سخنرانی در سالن سرای اهل قلم بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

تحول در ایران را پیش بینی کردم

فکر نمی‌کردم در ۴۵ سالگی کتاب «وضع کنونی تفکر در ایران» حضور داشته باشم و حرف بزنم و از این بابت بسیار خرسندم. هر نویسنده‌ای که مطلب می‌نویسد مخاطبانی دارد که می‌خواهد دیگران آن را خوانده و درباره آن اظهارنظر کنند اما درباره کتاب «وضع کنونی تفکر در ایران» کمتر اظهارنظر شده، شاید مطالب چندان مهمی نداشته است. اواخر سال ۱۳۴۵، مقدمه‌ای که من بر «وضع کنونی تفکر در ایران» نوشته بودم، حذف شد. در واقع این مقدمه، یک نوع پیش‌بینی بود. پیش‌بینی تحول عظیم در کشور که البته هنوز جرقه‌های انقلاب اسلامی، ظاهر نشده بود و من هم به خاطر حذف این مقدمه اعتراضی نکردم، اما در سال ۵۸ تعبیری را که بیان دیگری از همان مقدمه بود، نوشتم و کسی هم خرده‌ای به من نگرفت. چرا که آن زمان به پیروزی انقلاب نزدیکتر شده بودیم.

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
سخنرانی در همایش حکمت سعدی مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

سعدی آغازگر عصر جدید تاریخ

ما نیازهایی داریم که کم و بیش خود به خود فراهم می‌شود و برخی که آن را زیاد احساس نمی‌کنیم، از جمله نیازهایی که ما کمتر احساس می‌کنیم نیاز به شعر و از جمله شعر سعدی است. در واقع باید پرسید: ما بدون شعر چه هستیم؟ پاسخ به این سؤال عظمت شعر سعدی را بیشتر آشکار می‌کند، چرا که سعدی برای ما یک تفنن نیست. سعدی در تاریخ ما ادامه پیدا کرده است و ادامه خواهد یافت.

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
سخنرانی در نشست نقد و بررسي کتاب اخلاق در عصر مدرن مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

سیاست پاسخگوی اخلاق نیست

عنوان این اثر را ناشر برگزیده است و معمولاناشران در این امر، ذوق و صلاحیت بیشتر دارند. من خود این کتاب را، حول اخلاق در عصر مدرن نمی دانم. این عنوان را تنها می توان بر برخی مطالب آن اطلاق کرد: تمامی آنها ذیل این نام قرار نمی گیرند. مساله من در حوزه فلسفه، همواره حول یک سوال عمده شکل می گیرد: نظر و عمل با یکدیگر چه نسبتی دارند؟ من در نخستین اثر مکتوب خود، در باب فارابی، همین مراد را دنبال کرده ام و از این روی، به ویژه ، سیاست نزد او را، مدنظر داشته ام. صرف نظر از اینکه تاکنون مطالب انتزاعی زیادی در باب عمل طرح شده است، باید دریافت، عمل، آن چنان که صورت می گیرد، و سیاست، آنچنان که واقع می شود، با فلسفه چه نسبت هایی دارند. فلسفه امروز نمی تواند از حکمت عملی جدا باشد و از آن چشم بردارد. در دنیای امروز، رویکردی دیگر گونه پاسخگو نیست: و اگر فلسفه پرسش هایی حول این موضوع مطرح نکند، مشکلی را حل نخواهد کرد. فلسفه باید مدد کند تا ما دریابیم در چه راهی هستیم.

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
سخنرانی در مراسم اختتامیه سومین دوره کلاسهای اردکان شناسی مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

در باب یونان کوچک

خوشوقتم که در پایان عمر توفیقی یافتم تا در این مکان ارجمند، برای دومین بار خطاب به همشهریان عزیزم، مطالبی را بیان کنم. خیلی اهل مجلس و سخنرانی نیستم یا لااقل با علاقه در مجالس حاضر نمی شوم اما از حضور در این مجلس خیلی خوشحالم و بیشتر از این نظر که یک عده جوان خوش ذوق، اهتمام به احیاء گذشته اردکان کردند . خود من هم از جوانی به این کار مایل بودم، که این مقصود حاصل نشد و وقتی بازار اردکان خراب شد، از نوشتن و مطالعه تاریخ اردکان تقریباً منصرف شدم.  انسان تنها موجودیست که اهل یاد و دوستی است . من تاریخ نویس نیستم، معلم هستم و به تاریخ با نگاه فلسفی می نگرم . ... وقتی بازار اردکان خراب شد همه مردم شاد بودند و شیرینی تعارف می کردند و چیز بدی نبود و همه خوشحال بودند که خیابان احداث می شود. چرا که احداث خیابان را از مظاهر تجدد و پیشرفت می دانستند . برای من مساله، جای تعجب بود و می دانستم که خیابان را جای دیگری هم می شود احداث کرد .... تعلق خاطر من به اردکان، ریشه در وجود من دارد و انسان موجودی است که تفاوتش با دیگر مخلوقات این است که یاد و یادگار دارد .

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
سخنرانی در نشست نقد و بررسی کتاب علوم انسانی و برنامه‌ریزی توسعه مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

ایده‌آلیست چهل سال قبل نیستم

هر جامعه‌ای – سکولار یا دینی - علم خودش را دارد، هر چند باید توجه داشت که سکولار بودن به معنای غیر دینی بودن نیست و از سوی دیگر به این معنا نیست که در جامعه دینی، همه چیز دینی است که این به معنای ضد دینی بودن هم نیست.  جامعه دینی می‌تواند بگوید من علمی می‌خواهم که متناسب با مبانی دینی باشد و این مسئله‌ای جدی است که می‌تواند همچون یک پرسش مورد توجه قرار گیرد. اما در اینجا باید پرسید منظور از این سخن چیست؟ آیا ممکن است علم، دینی شود؟ آیا ممکن است ریاضیات و علوم اجتماعی دینی شوند؟ و اگر فرض هم بگیریم که چنین می‌شود چگونه این امر ممکن است؟

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
سخنرانی در دانشگاه امیر کبیر مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

روشنفکری دینی و مدرنیته

قریب به 80 سال از عمر اصطلاح روشنفكر می‌گذرد. دوره‌ای از تاریخ اروپا است كه دوران روشنگری یا منورالفكری نام دارد. در آغاز دوران آشنایی ما با تجدد اروپایی، نویسندگان ما هم اصطلاح منورالفكر را به كار می‌بردند. كسانی مانند میرزاآقاخان كرمانی، ملكم‌خان، آخوندزاده و... از جمله این نویسندگان‌اند. عمر منورالفكری، عمر رسمی منورالفكری، چندان طولانی نبود. در اوایل همین قرن هجری شمسی، منورالفكری كمی دچار ركود شد، حتی بعضی از تعطیلی آن سخن گفتند و چیز جدیدی جای آن را گرفت كه هم از لحاظ لفظی و هم از لحاظ معنوی با آن مناسبت داشت و آن چیزی نبود جز: روشنفكری. روشنفكری ترجمه ‏intellectual‏ بود.

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
سخنرانی در هم اندیشی دانش های تطبیقی و هنر تطبیقی مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

جایی که حقیقت هست، تطبیق نیست

فلسفۀ تطبیقی مفهومی است بسیار دشوار و مبهم تا آنجا که اکثر صاحب نظران آن را یک امر زائد دانسته اند. کسانی هم گفته اند که فلسفه تطبیقی تاریخی  تاریخ فلسفه دارد و همزاد فلسفه است اما من معتقدم که فلسفه تطبیقی سابقۀ طولانی ندارد زیرا نام فلسفه تطبیقی در زبان متقدمان نیامده است و چیزی که نام ندارد، نیست و هر چه هست، نام دارد. ابن عربی نیز در فصوص الحکم همۀ موجودات را مظهر اسما حق دانسته است پس موجودات اسم اند. لازم است بدانیم که عمر تاریخ فلسفه حدود دویست سال است و آن چه در قدیم وجود داشته، تاریخ فلاسفه بوده است. مثل تاریخ الحکمای یا تاریخ فلاسفه دیوژن راگوسیوس فلسفۀ تطبیقی هم مانند تاریخ فلسفه یکی از محصولات جهان مدرن است. به اعتقاد من هر جا حقیقت هست، تطبیق معنا ندارد.

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
گزارش سخنرانی در سالگرد درگذشت احمد فردید مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

فردید غریب بود

گفته می‌شود شاگردان  فردید بیست سال در جمهوری اسلامی حکومت را تعیین می‌کرند در صورتی که اکنون کسانی که سیاسی‌ترند با او مخالفند و کسانی که به او نزدیک‌تر هستند مناصب حکومت را در دست ندارند یکی از اوصاف دکتر فردید، غربت او بود. من ناشکری نمی‌کنم، در این بزرگداشت بزرگوارانی لطف کردند و آمدند، اما از حدود پنجاه و چند سال پیش که من با فردید آشنا شدم، او را تا پایان عمرش غریب دیدم و هم اکنون هم این غربت ادامه دارد. من فقط یک معلم هستم که با فلسفه زندگی می‌کنم و اهل سیاست نیستم. من مثل هر شاگرد دیگری به دکتر فردید احترام می‌کردم و می‌کنم و هر چه از ایشان دیدم، پذیرفتم و تحمل کردم. به هر حال وقتی پنجاه ‌سال از کسی چیزی می‌آموزی ممکن است گاهی مشکل در روابط و مناسبات پیش بیاید.

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
سخنرانی در همایش آنان که میاندیشند: میشل فوکو مشاهده در قالب PDF چاپ فرستادن به ایمیل

فلسفه فوکو خواب آور نیست

فلسفه در اصل راهی سخت و دشوار است. فلسفه پناهگاه نیست و نوازش نمی کند ولی ما به این دشواری و سختی نیاز داریم. از فلسفه توقع زیادی نباید داشت. فلسفه با درد زائیده میشود و با درد میماند. به این جهت است که هیچ فیلسوفی نیست که در زمان خود آسوده زندگی کرده باشد. گاهی ممکن است که فلسفه فیلسوف را تسلی بدهد اما ابتدا بنیاد هستی را زیر و زبر میکند. تفکر، شعر، دین و هنر بنیاد هستی انسان را زیر و زبر می کنند

 

بیشتر اضافه کردن نظر جدید
 
<< شروع < قبلی 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 بعدی > انتها >>

صفحه 9 از 10